Echte vrouwen krijgen een kind is het tweede boek dat ik heb gelezen voor de reeks over Moeder worden anno 2019. Het eerste boek, De twijfelmoeder, had een zaadje bij mij geplant wat betreft de verschillende keuzes die te maken zijn wat betreft het wel of niet moeder worden. Ergens voelt het alsof het erbij hoort, kinderen krijgen. Zo nu en dan had ik daar verschillende gedachten over. Ik wilde er mee over weten en ik besloot me te verdiepen in de verschillende (Nederlandse) boeken over dit onderwerp.
Echte vrouwen krijgen een kind
Ze woont alleen, samen met haar twaalf katten. Ze draagt grijze, vormeloze kleding. Naar moeders werpt ze woedende blikken. En aan kinderen heeft ze al helemáál een grondige hekel. Ontmoet ‘de kinderloze vrouw’. Of: zoals veel mensen haar nog altijd zien. In Nederland heeft ongeveer 1 op de 5 vrouwen geen kinderen. Dat heeft verschillende en zeer persoonlijke oorzaken, van gewenst tot ongewenst, tot iets daartussenin. De stilte rondom hen is oorverdovend, omdat de meerderheid nu eenmaal wél een kind krijgt. Dat is natuurlijk prima – met kinderen is niets ‘mis’. Maar intussen is de maatschappelijke nadruk op het moederschap enorm en weten we eigenlijk maar weinig over die miljoenen vrouwen voor wie het leven er heel anders uitziet.
In Echte vrouwen krijgen een kind beschrijft Liesbeth Smit hoe het is om als vrouw anno nu géén kinderen te hebben. Hoe ga je om met (impliciete) verwachtingen van jezelf en de omgeving? Waarom vinden we het moederschap zo vanzelfsprekend, en zijn ‘vrouwelijkheid’ en ‘moederschap’ zo onlosmakelijk met elkaar verbonden? En hoe kun je als vrouw zonder kinderen wel degelijk een rijk leven leiden? Voor alle vrouwen die (nog) geen moeder zijn, hun partners, vriendinnen en collega’s!
Wat een enorm belangrijk en informatief boek is dit! Er gingen zo enorm veel werelden voor mij open. Ik betrapte mezelf zelfs op bepaalde gedachten/houdingen, waar ik me nu behoorlijk voor schaam. Geen aspect wordt achterwege gelaten en de schrijfster neemt geen blad voor de mond – op een eerlijke manier en met humor worden zaken besproken. Ik vind dit boek dan ook een must read voor iedereen die die bezig is met dit onderwerp – zo’n beetje alle vrouwen dus. De belangrijkste boodschap? Iedereen in elkaars waarde laten!
Mocht de bovenstaande alinea niet duidelijk genoeg zijn: dit boek moet je lezen!
Het boek bestaat uit verschillende delen, waarbij onderwerpen als niet-moeders, de moederschapscultuur, verwachtingen van anderen én jezelf en rouw naar voren komen.
Per deel wisselt de schrijver informatie af met interessante, grappige en soms pijnlijke anekdotes of weetjes. Dit maakt dat het boek makkelijk leest, maar waarbij je toch veel nieuwe informatie voor je kiezen krijgt.
Elk hoofdstuk bracht mij tot nieuwe inzichten. Met name het deel over de moederschapscultuur en wat we daarbij over het hoofd zien raakte mij.
Het laat zien dat tegenwoordig het lijkt alsof er een ‘moedergekte’ gaande is, zoals te lezen op pagina’s 46 en 47:
“Zwanger zijn en kinderen baren lijken daarbij maakbare doelen te zijn, gebaseerd op een bijna heilige wens waarvan de vervulling voorbij al het andere haalbare in het leven gaat. Daar hoef je als moderne vrouw niet zo gek veel voor te doen, lijkt het, daar moet je vooral aan meedoen”
pagina 46
“Veel kinderen worden tegenwoordig behandeld als kostbare en breekbare objecten, waarbij het moederschaap een soort competitieve en verheven ‘sport’ lijkt te worden”
pagina 47
“Want als het bij ons allemaal zo goed geregeld is, waarom zou je dan geen moeder worden? En het is precies díe sluimerende maakbaarheidsgedachte die het onbegrip voedt tegenover vrouwen die geen moeder zijn, om wat voor reden dan ook”
pagina 55
Dat onbegrip waarnaar gerefereerd wordt op pagina 55 kom ik in het dagelijkse leven steeds meer tegen, nu ik intensiever met dit onderwerp bezig ben. Ik moet mezelf bijna verdedigen waarom ik me hiervoor interesseer en deze boeken lees. Ik moet mensen bijna gaan geruststellen dat het met mij echt wel goed komt; ik heb echt wel een kinderwens. En dat maakt me ergens opstandig. Want daar gaat deze discussie niet over. Dit is denk ik een klein deel van wat de bewust kinderloze vrouwen moeten doormaken: onbegrip, oordeel en verwijten. De vraag die deze vrouwen vaak krijgen is de volgende: ‘Waarom wil je geen kinderen?’. Maar het omgekeerde wordt niet gevraagd aan vrouwen met kinderen: ‘Waarom heb je eigenlijk kinderen?’. Zoals Liesbeth in haar boek zegt: “Ik zeg maar zo: je bent niemand iets verplicht” (pagina 37). En daar kan ik het alleen maar mee eens zijn.
Een ander centraal punt is het hoofdstuk over rouw; in alle facetten van het woord. Rouw om wat nooit gaat komen of is geweest (ongewenste kinderloosheid) en rouw om wat ooit was, maar niet meer is. 1 op de 4 vrouwen krijgt een miskraam (tot 16 weken zwangerschap wordt het een miskraam genoemd). Liesbeth Smit geeft goede en waardevolle tips over wat je beter niet en wat je wel kunt zeggen tegen vrouwen/stellen die zoiets meemaken.
Ook wordt benadrukt dat vrouwen (en ook mannen) met een onvervulde kinderwens rouw doormaken. Iets wat niet echt goed zichtbaar is naar de buitenwereld, omdat je dit niet zomaar in een gesprek deelt. Opmerkingen als: ‘Wanneer gaan jullie eens beginnen?’ of ‘Dan zal het bij jullie zeker ook niet lang meer duren!’, kunnen erg pijnlijk zijn. Voor mezelf heb ik hiervan geleerd zulke opmerkingen niet meer te maken, omdat heel kwetsend voor de ander kan zijn. En daarnaast, wat gaat het mij aan?
In het laatste deel, Het onverwachte leven, beschrijft Liesbeth Smit heel mooi wat andere aspecten in het leven kunnen zijn die bevrediging geven (in andere woorden, andere levensdoelen). Ik vind het goed dat dit ook naar voren komt, omdat veel mensen een bepaald beeld bij een kinderloze vrouw hebben. Ze is een carrière tijger en heeft geen tijd voor kinderen of bijvoorbeeld een vrouw die niet aan de man komt. But there is more to life. En ik denk dat dit een sterke boodschap is van dit boek. Het stukje waarbij power vrouwen (in mijn ogen) worden uitgelicht die geen kinderen hebben, is een waardevolle toevoeging hieraan.
Een aspect wat in het boek Motherhood sterk naar voren kwam en nu in Echte vrouwen krijgen een kind weer, is de volgende: het hoeveel-tijd-heb-ik-nog probleem. Vrouwen die biologisch gezien nog moeder kunnen worden, worden elke maand hier weer aan herinnerd. Totdat de menopauze intreedt en er geen weg meer terug is. Voor sommige vrouwen komt deze menopauze als een opluchting; ze hoeven er niet meer over na te denken en ze kunnen dit stuk los gaan laten. Daarnaast hoeven ze zich niet meer te ‘verantwoorden’ naar hun omgeving, want het kan niet meer.
Liesbeth Smit durft de proef op de som te nemen; ze gaat geen invalshoeken uit de weg en durft het beestje bij de naam te noemen. Voor mij werkte dit heel fijn, omdat ik zelf ook niet zo snel een blad voor de mond neem. Voor anderen kan het wellicht wat afschrikken en juist het averechtse effect bewerkstelligen. Desondanks is deze aanpak wel wat dit onderwerp nodig heeft, denk ik. Nogmaals, ik raad je dit boek heel erg aan!
Een quote van journaliste en feministe Ariel Levie wil ik jullie niet onthouden, gewoon omdat het me opviel:
“Want denken dat je alles in het leven kunt en zal krijgen, is absoluut niet hetzelfde als feministisch denken. Dat is gewoon denken als een kleuter”
pagina 80
Wat zijn jouw gedachten hierover? Heb je dit boek al gelezen en zo ja, wat vond je ervan? Zou je het boek graag willen lezen?
★★★★★
Auteur: Liesbeth Smit
Prijs: gratis met Kobo Plus of 20,99
Uitgever: Nijgh & van Ditmar
Verschijningsdatum: 5 maart 2019
Aantal pagina’s: 224
Geen berichten